Leysin
Leysin – miasto i gmina w zachodniej części Szwajcarii, w dystrykcie Aigle, w kantonie Vaud. Leysin jest ośrodkiem sportów zimowych. Leży na wysokości 1260 m n.p.m. i zajmuje powierzchnię 18,54 km². Według spisu ludności z 2009 roku Leysin zamieszkują 3764 osoby. Miasto położone jest w dolinie Rodanu, w miejscu gdzie Prealpy Fryburskie spotykaj się z Alpami Berneńskimi.
W pobliżu leżą między innymi Jezioro Genewskie oraz szczyty Les Diablerets, Grand Muveran, Tour d’Aï i Pic Chaussy. Najbliższym większym miastem jest Montreux.
Nazwa miejscowości (w formie Leissin) pojawiła się po raz pierwszy w datowanym na 1276 r. dokumencie książąt Sabaudii, władających regionem Chablais przez z górą 250 lat. Od czasów reformacji w XVI w. Leysin znajdowało się we władaniu Berna aż do chwili uzyskania niezależności przez kanton Vaud w 1803 r. Najstarszymi pamiątkami z dawnych lat są drewniane zabudowania mieszkalno-gospodarcze, bogato zdobione ornamentami rzeźbionymi i malowanymi, zachowane przy głównej ulicy miejscowości oraz w przysiółkach Veyges i Crettaz.
Pod koniec XIX w. Leysin, dzięki korzystnemu położeniu (południowa wystawa) i specyficznemu mikroklimatowi, przekształca się w miejscowość kuracyjną. Zaczynają powstawać liczne szpitale i sanatoria, a Leysin na ponad 60 lat staje się znane jako jeden z najważniejszych szwajcarskich ośrodków leczenia gruźlicy.
W Leysin-Feydey, w Pension de la Fôret, mieszkała od lutego do kwietnia 1925 r. z chorym na płuca mężem Zofia Nałkowska. Liczne kontakty z przebywającym tu międzynarodowym towarzystwem dały jej materiał do powieści pt. Choucas. W maju 1933 r. w sanatorium w Leysin przebywał na kuracji pisarz Michał Choromański. Według danych szwajcarskich w końcu kwietnia 1933 r. przebywało tu 64 Polaków. W latach II wojny światowej leczyli się tu m.in. chorzy na gruźlicę polscy żołnierze z oddziałów Wojska Polskiego internowanych w Szwajcarii po klęsce Francji. 27 z nich tu zmarło i zostało pochowanych na miejscowym cmentarzu.
Od połowy lat 50. XX w., w związku ze znacznym spadkiem zachorowań na gruźlicę, Leysin zaczyna orientować się na turystykę i sporty zimowe, kierując swą ofertę głównie do rodzin z dziećmi. W latach 60. większość opustoszałych sanatoriów z charakterystycznymi rzędami skierowanych ku słońcu balkonów przebudowanych zostało na apartamenty lub na prestiżowe obecnie, międzynarodowe szkoły z internatami. Uczy się w nich młodzież z ponad 100 krajów świata. Dzięki nim 34% mieszkańców Leysin liczy nie więcej niż 19 lat.
W 2006 i 2008 r. rozgrywano tu zawody w ramach Pucharu Świata w snowboardzie.
W pobliżu leżą między innymi Jezioro Genewskie oraz szczyty Les Diablerets, Grand Muveran, Tour d’Aï i Pic Chaussy. Najbliższym większym miastem jest Montreux.
Nazwa miejscowości (w formie Leissin) pojawiła się po raz pierwszy w datowanym na 1276 r. dokumencie książąt Sabaudii, władających regionem Chablais przez z górą 250 lat. Od czasów reformacji w XVI w. Leysin znajdowało się we władaniu Berna aż do chwili uzyskania niezależności przez kanton Vaud w 1803 r. Najstarszymi pamiątkami z dawnych lat są drewniane zabudowania mieszkalno-gospodarcze, bogato zdobione ornamentami rzeźbionymi i malowanymi, zachowane przy głównej ulicy miejscowości oraz w przysiółkach Veyges i Crettaz.
Pod koniec XIX w. Leysin, dzięki korzystnemu położeniu (południowa wystawa) i specyficznemu mikroklimatowi, przekształca się w miejscowość kuracyjną. Zaczynają powstawać liczne szpitale i sanatoria, a Leysin na ponad 60 lat staje się znane jako jeden z najważniejszych szwajcarskich ośrodków leczenia gruźlicy.
W Leysin-Feydey, w Pension de la Fôret, mieszkała od lutego do kwietnia 1925 r. z chorym na płuca mężem Zofia Nałkowska. Liczne kontakty z przebywającym tu międzynarodowym towarzystwem dały jej materiał do powieści pt. Choucas. W maju 1933 r. w sanatorium w Leysin przebywał na kuracji pisarz Michał Choromański. Według danych szwajcarskich w końcu kwietnia 1933 r. przebywało tu 64 Polaków. W latach II wojny światowej leczyli się tu m.in. chorzy na gruźlicę polscy żołnierze z oddziałów Wojska Polskiego internowanych w Szwajcarii po klęsce Francji. 27 z nich tu zmarło i zostało pochowanych na miejscowym cmentarzu.
Od połowy lat 50. XX w., w związku ze znacznym spadkiem zachorowań na gruźlicę, Leysin zaczyna orientować się na turystykę i sporty zimowe, kierując swą ofertę głównie do rodzin z dziećmi. W latach 60. większość opustoszałych sanatoriów z charakterystycznymi rzędami skierowanych ku słońcu balkonów przebudowanych zostało na apartamenty lub na prestiżowe obecnie, międzynarodowe szkoły z internatami. Uczy się w nich młodzież z ponad 100 krajów świata. Dzięki nim 34% mieszkańców Leysin liczy nie więcej niż 19 lat.
W 2006 i 2008 r. rozgrywano tu zawody w ramach Pucharu Świata w snowboardzie.
Mapa - Leysin
Mapa
Kraj (państwo) - Szwajcaria
![]() |
![]() |
Flaga Szwajcarii |
Nie jest częścią Unii Europejskiej ani Europejskiego Obszaru Gospodarczego – w 2001 roku Szwajcarzy w referendum zdecydowanie (77% głosów przeciw) odrzucili nawet samą koncepcję rozpoczęcia rozmów o akcesji. Posiada jednak specjalne dwustronne stosunki z UE, dzięki czemu uczestniczy w wybranych inicjatywach (np. układ z Schengen) oraz dopłaca do budżetu unijnego. Szwajcaria formalnie nie ma stolicy, jej funkcję de facto pełni jednak Berno, będące siedzibą rządu.
Waluta / Język (mowa)
ISO | Waluta | Symbol | Cyfry znaczące |
---|---|---|---|
CHF | Frank szwajcarski (Swiss franc) | Fr | 2 |
ISO | Język (mowa) |
---|---|
FR | Język francuski (French language) |
DE | Język niemiecki (German language) |
RM | Język romansz (Romansh language) |
IT | Język włoski (Italian language) |